Η εποχή των αυτόματων προστίμων και της πλήρους ψηφιακής επιτήρησης των δρόμων πλησιάζει. Το νέο σύστημα ΟΔΥΣΕΑΣ (Οδική Υπηρεσία Συστημάτων Εποπτείας και Ασφάλειας) μπαίνει σε τροχιά εφαρμογής και υπόσχεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο επιβάλλεται ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας.
Στόχος του ΟΔΥΣΕΑ είναι η αυτόματη καταγραφή παραβάσεων μέσω καμερών εξοπλισμένων με τεχνητή νοημοσύνη, με τις κλήσεις να αποστέλλονται άμεσα στους οδηγούς μέσω SMS ή στη θυρίδα τους στο gov.gr. Το σύστημα προβλέπει επίσης ηλεκτρονική υποβολή ενστάσεων και επικοινωνία με τις αρχές μέσω τηλεδιάσκεψης – μια διαδικασία που στοχεύει στην πλήρη ψηφιοποίηση του κύκλου «παράβαση– βεβαίωση– ένσταση».
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση έως τις 6 Νοεμβρίου, προβλέπει την εγκατάσταση 2.888 καμερών -σταθερών και φορητών- σε οδικούς άξονες όλης της χώρας. Την ευθύνη εγκατάστασης και λειτουργίας θα έχει ιδιωτικός ανάδοχος, για περίοδο δέκα ετών, με υποχρέωση συντήρησης και τεχνικής διαχείρισης.
Οι κάμερες θα λειτουργούν με αυτόματο εντοπισμό τροχαίων παραβάσεων χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Τα δεδομένα θα επαληθεύονται από χειριστή και θα καταγράφονται ως «επ’ αυτοφώρω». Αρχικά θα ελέγχονται οκτώ βασικές κατηγορίες παραβάσεων:
- Υπέρβαση ορίου ταχύτητας
- Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη
- Παράνομη στάθμευση
- Χρήση κινητού τηλεφώνου
- Μη χρήση ζώνης ή κράνους
- Κίνηση σε λεωφορειολωρίδες
- Παράνομη χρήση Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης
- Παραποίηση ή απόκρυψη πινακίδων
Παράλληλα, δημιουργείται Ενιαίο Ηλεκτρονικό Σύστημα (ΕΗΣ) που θα συγκεντρώνει τα δεδομένα, θα αποστέλλει τις Πράξεις Βεβαίωσης Παραβάσεων και θα διασυνδέεται με τα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου, αλλά και με το point system (ΣΕΣΟ), ώστε να προσμετρώνται αυτόματα οι ποινές. Η δομή αυτή θα εποπτεύεται από το νέο Εθνικό Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας, που θα υπάγεται απευθείας στην ΟΔΥΣΕΑΣ.
Το πλαίσιο δεν περιορίζεται μόνο στις τροχαίες παραβάσεις. Προβλέπει επίσης χρήση καμερών για την αποτροπή εγκληματικών ενεργειών -από παράνομες δραστηριότητες σε δημόσιους χώρους έως και λαθρεμπόριο- καθώς και την αξιοποίηση drones για επιτήρηση συνόρων και κρίσιμων περιστατικών. Οι ίδιες υποδομές θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την ανίχνευση απειλών από μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Τέλος, το νομοσχέδιο εισάγει την υποχρεωτική χρήση του ψηφιακού αντιγράφου ταυτότητας στις συναλλαγές με ιδιωτικούς φορείς που απαιτούν επίδειξη εγγράφου, μέσω gov.gr και πιστοποιημένων υπαλλήλων.
Με λίγα λόγια, ο ΟΔΥΣΕΑΣ σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα πλήρως ψηφιακό μοντέλο οδικής εποπτείας, που υπόσχεται διαφάνεια και ταχύτητα – αλλά και ανοίγει τη συζήτηση για το πού τελειώνει η οδική ασφάλεια και πού αρχίζει η ψηφιακή παρακολούθηση.
