Φέτος το πιο iconic σπορ μοντέλο παγκοσμίως, η Porsche 911, γιορτάζει τα 50 χρόνια της και μοιραία τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν για άλλη μια φορά πάνω στην εταιρεία από τη Στουτγκάρδη. Η οποία ιδρύθηκε από τον Ferdinand Porsche (η 911 πάντως είναι δημιούργημα του γιού του Ferry), που θεωρείται ένας από τους πολύ μεγάλους της παγκόσμιας ιστορίας της αυτοκίνησης. Κι αυτό γιατί το έργο του δεν περιορίζεται μόνο στην ίδρυση της ομώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς δικό του δημιούργημα είναι και το πλέον αναγνωρίσιμο αυτοκίνητο όλων των εποχών, ο Σκαραβαίος. Ή μήπως όχι ακριβώς;
Η ιστορία πίσω από τη βιτρίνα θέλει το Ferdinand Porsche να μην έχει κανέναν μα κανέναν ενδοιασμό να οικειοποιείται τη δουλειά άλλων, να την παρουσιάζει ως δική του και ο ίδιος να εμφανίζεται ως ιδιοφυία. Στην περίπτωση του Σκαραβαίου τα σχέδια του Porsche μοιάζουν εκπληκτικά με αυτά του τσέχου μηχανικού Hans Ledwinka, που είχε εμπνευστεί κάτι αντίστοιχο για λογαριασμό της Tatra. Η ιδέα του Ledwinka δεν προχώρησε ποτέ σε επόμενο στάδιο, μιας και η χώρα του καταλήφθηκε από τη ναζιστική Γερμανία, ενώ ο ίδιος ο Porsche είχε δηλώσει πως «έριχνα κλεφτές ματιές στη δουλειά του Ledwinka και αυτός στη δική μου». Απ’ ότι φαίνεται όμως οι ματιές του Ferdinand πρέπει να ήταν πιο κοφτερές από αυτές του Hans και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που μετά το τέλος του 2ου Παγκόσμιου οι δύο τους ενεπλάκησαν σε δικαστική αντιπαράθεση που έληξε με οικονομικό συμβιβασμό.
Ο Ferdinand Porsche μπήκε στο αυτοκινητικό Hall of Fame και για τα πραγματικά ριζοσπαστικά αγωνιστικά της Auto Union την περίοδο του μεσοπολέμου. Όμως και εδώ ο πραγματικός ιθύνων νους δεν ήταν ο ίδιος, αλλά κάποιος άλλος. Πιο συγκεκριμένα ο Adolf Rosenberger, ένας εβραίος μηχανικός που τοποθέτησε τον κινητήρα πίσω από τον οδηγό, εξέλιξε τα μονοθέσια και τελικά αναγκάστηκε να διαφύγει στις ΗΠΑ με άλλο όνομα για να γλιτώσει από τους ναζί.
Μετά ήταν ο ταλαντούχος Karl Rabe που ανέλαβε να κάνει πράξη τις περίεργες ιδέες του Porsche… Του Porsche που μετά την πτώση του τρίτου Ράιχ φυλακίσθηκε από τους Γάλλους ως συνεργάτης των ναζί για περίπου 20 μήνες. Η ιστορία τον θέλει να απαλλάχθηκε τελικά από κάθε κατηγορία γιατί βοήθησε στην εξέλιξη του Renault 4. Επειδή όμως εκεί ήταν μόνος οι συμβουλές που έδωσε στους Γάλλους για την ανάρτηση του μελλοντικού best seller τους αποδείχθηκαν καταστροφικές. Όπως καταστροφικά ήταν τα αποτελέσματα για την υγεία και τη ζωή πολλών χιλιάδων ανθρώπων που εξαναγκάστηκαν από το ναζιστικό καθεστώς να εργαστούν στο εργοστάσιο του Wolfsburg, έδρα της Volkswagen σήμερα, που χτίστηκε αρχικά για την κατασκευή αυτοκινήτων και στην πορεία εξελίχθηκε σε σημαντική μονάδα παραγωγής πολεμικού υλικού.
Ο Porsche δήλωνε μετά το τέλος του πολέμου απολιτίκ, τυφλά αφοσιωμένος στη δουλειά του και πως δεν γνώριζε την προέλευση των ανθρώπων που απασχολούνταν στο εργοστάσιο, κάτω από πραγματικά πολύ σκληρές συνθήκες και με πρωτόλεια τεχνικά μέσα. Η πραγματικότητα όμως τον θέλει να έχει βοηθήσει ενεργά με τους συνεργάτες του στην εξέλιξη τανκ, αεροπλάνων αλλά και των ιπτάμενων βομβών V1, να έχει τιμηθεί με κορυφαία παράσημα και διακρίσεις από τους ναζί και επιπλέον να μην έχει κανένα πρόβλημα στο να ζητά ακόμα πιο πολλούς εργάτες. Ακόμα και απ’ ευθείας από τον Χίτλερ, με τον οποίο είχε ανοιχτή γραμμή, ενώ οι καινούργιοι εργάτες έρχονταν κατευθείαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Σημείο επαφής των δύο ανδρών η αυστριακή τους καταγωγή, ενώ στην πορεία αποδείχθηκε πως ο Χίτλερ ήταν με διαφορά η καλύτερη εμπορική συμφωνία που πέτυχε ποτέ ο Porsche. Ποντάροντας στη ματαιοδοξία και στη μεγαλομανία του «Φίρερ», τον έπεισε να χρηματοδοτήσει με τεράστια ποσά πέρα από τα συμβατικά αγωνιστικά της Mercedes και τα ριζοσπαστικά της Auto Union για τη Φόρμουλα 1 της εποχής αλλά και για την επίτευξη των ρεκόρ ταχύτητας που ακολούθησαν. Οι επιτυχίες τους, σύμφωνα με το πλάνο, θα αποδείκνυαν την υπεροχή της Άριας φυλής και φυσικά χρησιμοποιήθηκαν δεόντως από τη ναζιστική προπαγάνδα.
Παράλληλα του καλλιέργησε ακόμα περισσότερο την ιδέα της κατασκευής ενός προσιτού αυτοκινήτου που δεν θα κόστιζε πάνω από 1.000 γερμανικά μάρκα κι ας ήταν ο Porsche βέβαιος πως το τελικό ποσό θα ήταν τουλάχιστον κατά 50% μεγαλύτερο. Ο Χίτλερ ήταν τόσο ενθουσιασμένος με αυτή την προοπτική που εγκαινιάζοντας την έκθεση αυτοκινήτων του Βερολίνου, 10 μόλις μέρες μετά την ανάληψη της εξουσίας, δήλωνε «πως οι Γερμανοί θα γίνουν ένα αυτοκινούμενο έθνος».
Στο πρότζεκτ αυτό ο Porsche ήταν ο έμπιστός του, αυτός που τελικά υλοποίησε, κλέβοντας και τις ιδέες του Ledwinka, το σχέδιο του αυτοκινήτου του λαού, του KdF Wagen (Kraft durch Freude- δύναμη μέσω της χαράς), που εξελίχθηκε στο Σκαραβαίο. Αυτός που βοήθησε στην εξέλιξη και την κατασκευή οπλικών συστημάτων, αυτός που κατά δήλωσή του δεν ενδιαφερόταν για τίποτα άλλο πέρα από τη δουλειά του. Αυτός που τελικά έγραψε το όνομά του με χρυσά γράμματα στην ιστορία της αυτοκίνησης κι ας μην το άξιζε. Σε αυτόν το βαθμό τουλάχιστον…
Γιάννης Σκουφής
{gallery}photos/33/NEWS/FERDINAND-PORSCHE{/gallery}
