Είναι βέβαιο πως έχει συμβεί στους περισσότερους από εμάς, ειδικά το καλοκαίρι που μετακινούμαστε περισσότερο: μεγάλο ταξίδι, βράδυ, εθνική οδός με λίγη κίνηση άρα μονότονες και βαρετές συνθήκες, οι συνεπιβάτες κοιμούνται και το ραδιόφωνο παίζει κάποια τραγούδια.
Και χωρίς να το καταλάβει το κεφάλι του οδηγού γέρνει προς τα κάτω, καθώς έχει επέλθει ο μικρο- ύπνος ή ύπνος δευτερολέπτων ή microsleep αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το δόκιμο αγγλικό όρο.
Ο οδηγός ξυπνά μετά από μερικά δευτερόλεπτα, αλλά σε αυτό το μικρό χρονικό διάστημα το αυτοκίνητο κινείται χωρίς κανέναν έλεγχο και φυσικά μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε: από το να βγει από το δρόμο ή να μπει στο αντίθετο ρεύμα μέχρι το να συγκρουστεί με το εμπρός αυτοκίνητο ή με κάποιο εμπόδιο ή ακόμα και με πεζό ή ποδηλάτη.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, όπως ο Karel Mulac, επικεφαλής του Τμήματος Έρευνας για την Ασφάλεια στην Κυκλοφορία (Traffic Safety Research Team) της Skoda «ο μικρο- ύπνος εμπίπτει στην κατηγορία των ατυχημάτων που προκαλεί η μη προσοχή στην οδήγηση, η οποία είναι γενικά η πιο συνηθισμένη και πιο τραγική αιτία δυστυχημάτων».
Επίσης και σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η κούραση συχνά προέρχεται από επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες -ακόμα και κάποιος που έχει κοιμηθεί αρκετά μπορεί να κουραστεί μετά από μια μονότονη για μεγάλο χρονικό διάστημα δραστηριότητα και η οδήγηση σε περιβάλλον χωρίς οπτικές εναλλαγές είναι μία από αυτές.
Τι μπορεί να γίνει όμως στην πράξη προκειμένου να αποφευχθεί ο μικρο- ύπνος; Κάποιοι προτείνουν περπάτημα ή άσκηση, έναν καφέ ή ένα ενεργειακό ποτό, αλλά αυτές είναι λύσεις που λειτουργούν συνήθως για μικρό χρονικό διάστημα, ενώ για τη συνέχεια η κόπωση μπορεί να επανέλθει ακόμη ισχυρότερη.
Στην ουσία δεν υπάρχει ιατρικού τύπου παρέμβαση ή ειδική διατροφή για το μικρο-ύπνο, και έτσι η μόνη λύση είναι η ξεκούραση, με πιο σωστή κίνηση τη στάση σε κάποιο όσο το δυνατόν πιο ασφαλές σημείο και τον ύπνο. Ακόμα και για μόλις 15 λεπτά αν δεν υπάρχει η δυνατότητα για πιο πολύ.
Γενικά υπάρχουν έντεκα σημεία που μπορεί να ακολουθεί κανείς προκειμένου να περιορίσει το φαινόμενο του μικρο- ύπνου. Έτσι λοιπόν:
- ξεκουραστείτε αρκετά πριν οδηγήσετε
- αν συνήθως πηγαίνετε νωρίς για ύπνο, μην οδηγείτε αργά τη νύχτα
- εάν δεν είστε πρωινός τύπος, μην οδηγείτε το ξημέρωμα
- κρογραμματίστε το ταξίδι σας καλά
- κάντε συχνά διαλείμματα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού
- σταματήστε σε ένα ασφαλές μέρος όταν νιώσετε τα πρώτα σημάδια κόπωσης και ξεκουραστείτε
- συζητείστε με τους συνεπιβάτες σας
- έχετε μαζί σας μία κούπα καφέ, ανοίξτε το παράθυρο και ανανεώστε τον αέρα στο εσωτερικό του αυτοκινήτου
- μη βασίζεστε στα συστήματα υποβοήθησης, θεωρήστε ότι βρίσκονται εκεί επικουρικά
- η καλύτερη λύση είναι οδήγηση μετά από ξεκούραση
- λάβετε υπόψη σας τη προειδοποιήσεις από τα συστήματα ανίχνευσης κόπωσης που διαθέτουν τα σύγχρονα μοντέλα και με την πρώτη ευκαιρία ακολουθείστε την προτροπή τους για διάλειμμα.
