Η ανακοίνωση από την κυβέρνηση εν μέσω πλεονασματικών χορδών και ψηφοθηρικών νταουλιών για την μείωση των προστίμων στις τροχαίες παραβάσεις επιβεβαιώνει για πολλοστή φορά ότι ζούμε σε μία κακή απομίμηση κράτους με μία κοινωνία που κυνηγά γονατισμένη και αδιάφορη τα ξεροκόμματα μιας στείρας καθημερινότητας. Σε ένα οποιοδήποτε άλλο κράτος από αυτά που αποκαλούμε “Δυτικά”, ένα τέτοιο θέμα θα αποτελούσε αντικείμενο πολυετούς συζήτησης και ενδελεχούς μελέτης ειδικών και Αρχών (αν και θέμα μείωσης προστίμων δεν νομίζω ότι τίθεται σε κανένα σοβαρό κράτος του πλανήτη).
Στην χώρα όμως της αμεριμνησίας και του χαζοχαρούμενου κοινωνικού χαβαλέ, όλα γίνονται μέσα σε ένα βράδυ, με μία απλή υπουργική απόφαση, και με τα κανάλια να παίζουν τον κάθε πικραμένο -κυριολεκτικά!- πολίτη της χώρας να καλαμπουρίζει μεταξύ της αριθμητικής των δυστυχημάτων και την νεοελληνικής αμηχανίας ανάμεσα στην μεγάλη κοινωνική εικόνα και το προσωπικό μικροσυμφέρον.
Δεν θα μακρηγορήσω καθώς τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: Δεν υπάρχει ούτε μπορεί να εφευρεθεί απολύτως ΚΑΝΕΝΑΣ σοβαρός λόγος που να οδήγησε την κυβέρνηση στην απόφαση να μειωθούν τα πρόστιμα για τις τροχαίες παραβάσεις. Και δεν χρειάζεται IQ πάνω από το αυτόν μιας αμοιβάδας ώστε να μπω στον κόπο να επιχειρηματολογήσω επ’ αυτού.
Κάποιες δικαιολογίες που ακούστηκαν, ότι δεν μπορεί δήθεν με μισθό 300 ευρώ να ζητάς πρόστιμο 700 όταν περνάς με κόκκινο απευθύνεται προφανώς στην λογική της τυπικής πελατειακής “δεν πληρώνω” σχέσης (λες και κάποιος άλλος έφερε τους μισθούς στα 300 ευρώ). Δικαιολογίες εκ του πονηρού βεβαίως, γιατί ακόμα και αν τις δεχτούμε ότι έχουν κάποια βάση, κανείς ούτε από την κυβέρνηση ούτε από τους συμπολίτες μας δεν αντιπροτείνει επί παραδείγματι την παρακράτηση του διπλώματος για έναν χρόνο για παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη.
Στον ίδιο μύλο ρίχνουν νερό και απόψεις -δυστυχώς έγκριτων και αγαπητών συναδέλφων- του στιλ “τι να σου κάνει το πρόστιμο, αν δεν υπάρχει παιδεία” οι οποίες είναι καταφανώς και αυτές στο πνεύμα του δημοσιογραφικού λαϊκισμού, καθώς οι πάντες γνωρίζουμε το πόσο η λέξη “παιδεία” ταλαιπωρείται στην χώρα μας, ως καραμέλα αποενοχοποίησης για την έλλειψη ευθύνης σε όσα πράττει ο κάθε ένας από εμάς στην καθημερινότητά του. Ακόμα και για τα πιο απλά και αυτονόητα!
Τα πρόστιμα λοιπόν δεν θα έπρεπε να πειραχτούν. Και σε κάθε περίπτωση, το ότι αυτό έγινε όπως έγινε αποτελεί ένα ακόμα λιθαράκι μιας κυβέρνησης που κλείνει το μάτι σε μία συνένοχη κοινωνία. Δεν είναι όμως τόσο τα πρόστιμα, τα οποία ας δεχθούμε πια -πλέον δεν γίνεται και αλλιώς- ότι μειώνονται στο μισό, στο ένα τέταρτο, ή όπου καταλήξει η γνωστή διαπραγμάτευση με τον τροχονόμο (όλοι το ξέρουμε ότι αυτό γίνεται, “μη με γράφεις για ταχύτητα, γράψε με για πυροσβεστήρα”, έτσι δεν είναι;).
Το κυρίως θέμα είναι η απουσία αστυνόμευσης. Και εδώ μπαίνει η Δαλαμανάρα στον τίτλο του άρθρου. Για όσους δεν την γνωρίζουν είναι ένα μικρό χωριό, στην “εθνική” που ενώνει το Ναύπλιο με το Άργος (ή ανάποδα, μην χαλάσουμε τις καρδιές μας με τέτοιες πατροπαράδοτες “διαμάχες”…). Το τμήμα αυτό του δρόμου είναι μία μεγάλη ευθεία αρκετών χιλιομέτρων, με τον τυπικό επαρχιακό δρόμο μιας λωρίδας ανά κατεύθυνση, ο οποίος περνά ανάμεσα από αστικές περιοχές, καταστήματα, σχολεία κ.λπ.
Στον δρόμο αυτό, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου να πηγαίνει στο Ναύπλιο –ή στο Άργος, δεν θα τα χαλάσουμε…-, υπήρχε και υπάρχει αυστηρή αστυνόμευση, τυπική και ακέραιη, και χωρίς εκπτώσεις κάθε είδους. Οι κλήσεις έπεφταν σωρηδόν για υπερβολική ταχύτητα με τον υπογράφοντα να έχει και αυτός το δικό του “παράσημο”, και τα μπλόκα της Τροχαίας ήταν συνεχή και αδιαπραγμάτευτα.
Ποιό ήταν το αποτέλεσμα; Εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον η ευθεία της Δαλαμανάρας είναι ένα οδηγικό “παρθεναγωγείο”. Τα αυτοκίνητα κινούνται με τις προβλεπόμενες ταχύτητες σε αστικό ιστό, κανείς δεν ξεπερνά τα 60-70 χλμ./ώρα (πιο κάτω κοντά στο σχολείο…) και κανείς επίσης δεν προσπερνά. Ακόμα και αν περνάς πρώτη φορά από εκεί, είναι σχεδόν αδύνατο να μην συμμορφωθείς στον τρόπο που κινούνται τα αυτοκίνητα, καθώς οτιδήποτε γνωρίζεις ως τυπική ελληνική οδηγική συμπεριφορά πριν και μετά την Δαλαμανάρα, απλά εκεί μοιάζει εντελώς παράταιρο.
Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι όπως βλέπετε και στην εικόνα που προέρχεται από την Google, το κόκκινο Smart που ακολουθεί το αυτοκίνητο της αμερικάνικης εταιρίας που καταγράφει τον δρόμο εκείνη την ημέρα, και το οποίο δεν πρέπει να πηγαίνει πάνω από 40-50 χλμ/ώρα, παραμένει πίσω του καθ’ όλη την διάρκεια της φωτογράφισης, χωρίς ούτε μία στιγμή να διανοείται να προσπεράσει (μπείτε και δείτε και εσείς αν δε πιστεύετε).
Η ευθεία της Δαλαμανάρας (και κάποια άλλα σημεία που γνωρίζω στην Ελλάδα με αντίστοιχη αστυνόμευση) είναι ένα πραγματικό υπόδειγμα για το πως μπορεί να λειτουργήσει και να εφαρμοστεί ο ΚΟΚ. Τα αυστηρά πρόστιμα είναι το αρχικό στάδιο ώστε να δημιουργηθεί το πρώτο και ισχυρό αντικίνητρο. Το τελικό και το πιο αποτελεσματικό στάδιο είναι η συνεχής και άτεγκτη αστυνόμευση. Μία πρακτική που όπως έχει αποδειχτεί αποδίδει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, και που προφανώς αν εφαρμοστεί με συνέπεια και χωρίς “ναι μεν, αλλά” θα έχει τα ίδια αποτελέσματα και στον “περιούσιο λαό που ο τράχηλός του ζυγό δεν υπομένει”.
Και αν η Δαλαμανάρα σας πέφτει μακριά και σας είναι άγνωστη (προσέξτε πάντως αν βρεθείτε εκεί, σας προειδοποιήσαμε…), θα σας θυμίσω και ένα Αθηναϊκό παράδειγμα: τον Κηφισό. Το τι γίνεται κάθε ημέρα εκεί το γνωρίζει κάθε Αθηναίος οδηγός, ο οποίος ποιώντας τον πονηρό πλην όμως αθώο, κάνει ότι δεν καταλαβαίνει πως όλα αυτά οφείλονται στο ότι καταπατά την ΛΕΑ (πως την είπες;) δημιουργώντας διαρκώς το φαινόμενο του μπουκαλιού και τα ατέλειωτα μποτιλιαρίσματα σε ένα άθλιο εκ κατασκευής δρόμο.
Όμως εδώ να θυμίσω σε όλους μας ότι το 2004, όταν είχαν φτιαχτεί οι λεγόμενες “Ολυμπιακές Λωρίδες”, οι οποίες διέτρεχαν όλες τις μεγάλες κεντρικές αρτηρίες της Αθήνας, κανείς δεν είχε διανοηθεί να πατήσει μέσα σ’ αυτές και κυρίως στο “Ποτάμι”. Όχι από εθνική υπερηφάνεια και το δέος προς το Ολυμπιακό Πνεύμα. Αλλά από την αυστηρή αστυνόμευση η οποία -εξ ανάγκης- είχε αποφασίσει να επιβάλει η Τροχαία Αθηνών για να διευκολύνει τους αθλητές και να ολοκληρωθούν οι αγώνες στην ώρα τους.
Συνοψίζοντας, είναι εξαιρετικά άστοχη και κοινωνικά επικίνδυνη η απόφαση της κυβέρνησης για την μείωση των προστίμων. Χρέος ενός ευνομούμενου κράτους δεν είναι μόνο το… χρέος, αλλά και η παιδευτική λειτουργία απέναντι στους πολίτες. Και αυτό που δείχνει η συγκεκριμένη πρακτική είναι ότι δεν υπάρχει ούτε σ’ αυτόν τον τομέα καμία στρατηγική, κανένα σχέδιο, παρά μόνο το τυπικό “βλέποντας και κάνοντας” με αποφάσεις προς άγραν ψήφων και δημοσκοπικών ευρημάτων.
Η συνταγή είναι μία και μόνη και εφαρμόζεται σε όσες χώρες του κόσμου θέλουν σοβαρά να μειώσουν τις τροχαίες παραβάσεις και την “χαμηλή οδική παραβατικότητα” η οποία είναι -κατά την άποψή μου- πολύ πιο σοβαρό πρόβλημα για την Ελλάδα. Υψηλά πρόστιμα και πολύ αυστηρή αστυνόμευση ήταν και παραμένει η μία και μόνη οδός για να αποκτήσουμε κάποτε έναν στοιχειώδη κοινωνικό αυτοσεβασμό στους δρόμους. Και η ευθεία της Δαλαμανάρας είναι εκεί για να σας πείσει ότι όλα γίνονται!
Παναγιώτης Τριτάρης
